Zjawiska świata zewnętrznego podpadają każde z osobna, bądź tym samym, bądź różnym zmysłom człowieka. Widzi on różne ciała niebieskie; słyszy grzmot lub podziemne dudnienie; smakiem, czuciem i powonieniem przejmuje tysiące innych zjawisk; ale także rozumem, umysłowością, nabywa przeświadczenia o licznych zjawiskach, umysłowych. Nabywanie wiedzy o tych zjawiskach a następnie badanie ich istoty, ich związku z resztą świata, ich przebiegu od chwili pierwszego przejawienia się aż do chwili zaniknięcia: — wszystkie te czynności duchowe stanowią treść umiejętności. Różność zaś i różnorodność zjawisk wywołały mnóstwo różnych umiejętności. Badanie bowiem podobnych i jednorodnych zjawisk stanowiło przedmiot osobnych umiejętności, z których każda zajmowała się bądź większą, bądź mniejszą grupą zjawisk jednego rodzaju. Ale i w tej liczbie umiejętności rozróżniano zawczasu grupy, mające z sobą pewną wspólność, od wspólnych znamion zjawisk, stanowiących przedmiot ich badań. Tak więc umysł ludzki, rozróżniający i grupujący najprzód zjawiska według ich różności i podobieństwa, rozróżniał następnie i grupował według tych samych zasad liczne umiejętności. Podziały te mogły być i były różne według różnych zasad, wziętych za podstawę działów. Tak np. najpowszechniejszym podziałem umiejętności aż do najnowszych czasów, bywa podział na umiejętności fizyczne i moralne, według tego, czy umiejętności odnośne zajmują się zjawiskami świata fizycznego czy moralnego.
Jakkolwiek na pozór inną zasadę podziału przyjął filozof angielski Tomasz Hobbes, w rezultacie jednak podział jego na to samo wychodzi. Hobbes bowiem nazywa cały obszar umiejętności historią, przez co rozumie „spis wiedzy o faktach.\” Takich „historii\” według niego są dwa rodzaje: historia naturalna i historia powszechna. Pierwsza zajmuje się takimi faktami i zjawiskami natury, które nie są zależne od woli człowieka, jak np. kruszcami, roślinami, zwierzętami, okolicami itp.; druga zajmuje się czynami, wypływającymi z woli człowieka1). W miarę jak się zmieniają zapatrywania na otaczający nas świat zjawisk, zmieniają się także podziały umiejętności. I tak np. jeżeli przyjmujemy dwoistość świata, dzieląc go na zmysłowy i umysłowy, i wywodząc go z dwoistego pierwiastku materii i ducha;—to i umiejętności dzielimy na fizyczne i moralne. Jeżeli zaś dwoistości takiej nie przyjmiemy, jak to czyni nowożytny monizm, nieuznający w świecie dwoistego pierwiastku, ale uważający zjawiska umysłowe tylko za formę przejawu materii;—to podział umiejętności na fizyczne i moralne traci podstawę, a wszystkie umiejętności zlewają się w jedne wielką umiejętność natury, która z tegoż samego pierwiastku wywodzi krążenie ciał niebieskich i zakładanie organizacyj społecznych.
Nie myślimy w tym miejscu jeszcze rozstrzygać, które z tych zapatrywań jest słusznym; chodziło nam tutaj tylko o pokazanie, jak różny podział umiejętności zawisł od różnicy zapatrywań na świat.
1) W dziele „Lewiatan”, które wyszło w r. 1651.