Historia Wspólnoty Kundaliniego – Szkic do portretu guru Kundaliniego

ŹRÓDŁA BADAŃ

W badaniach nad grupą Kundaliniego oparłem się na trzech kategoriach źródeł, są to: relacje byłych członków grupy, relacje osób, które zetknęły się z tą grupą, ale nie zaangażowały się w nią oraz pewne materiały własne grupy albo wypowiedzi pochodzące od jej aktualnych członków. Każde z tych źródeł posiada swoje wady i zalety.

Mój referat składa się z dwóch części, pierwszą można by zatytułować „Życie i dzieło Kundaliniego”, w drugiej chciałbym się zająć problemem charyzmy i niektórych zjawisk z nią związanych. Zacznę od prezentacji biografii Kundaliniego.

RYS HISTORYCZNO-RELIGIOZNAWCZY 1941-1999

Pierwszy okres jego dojrzewania i formacji, może być nazwany „LEGENDARNYM”, gdyż opieram się w całości bezpośrednio lub pośrednio na relacjach Kundaliniego, nie mając możliwości weryfikacji tych informacji.

Kundalini urodził się pod Wilnem w 1941 roku. Jeszcze w czasie wojny matka, osoba o bardzo silnej osobowości, przywiozła go do Polski centralnej. Podawał się za Żyda, a w każdym razie za nie-Polaka.

Początkowy okres jego biografii duchowej można określić jako fazę dewocji katolickiej. Jak o tym pisze sam Kundalini „Nim zostałem ateistą byłem dewotem – odmawiałem z pamięci trzy litanie dziennie i trochę pacierzy”. Był też głęboko zaangażowany w rodzący się ruch oazowy, współpracował ponoć z x. Blachnickim.

Z opowieści autobiograficznych, które snuł wobec swych uczniów można wyciągnąć wniosek, że jego osobowość ukształtowała się pod wpływem CZTERECH KLUCZOWYCH MOMENTÓW.

I. Pierwszy moment przełomowy nastąpił, gdy zapadł na chorobę Heinego-Medina. Odrzucony jako inwalida przez rówieśników i bliskich, chcąc dorównać otoczeniu, podjął wysiłek pracy nad sobą: zarówno w sferze intelektualnej jak i fizycznej. Zaczął uprawiać kulturystykę, należał tu w Polsce do pionierów. Ostatecznie udało mu się wstać z wózka i osiągnąć ponadprzeciętną sprawność fizyczną. Jednocześnie zaczął namiętnie czytać, czytał 50 książek rocznie sporządzając z nich szczegółowe notatki.

II. Prawdopodobnie to trudne doświadczenie sprawiło, że stracił wiarę i zapisał się, po szkole średniej, na dwuletni Uniwersytet Marksizmu i Leninizmu. Był również związany z Zarządem Głównym ZMS. To drugie kluczowe dla niego doświadczenie: tam powstał zarys jego koncepcji głównego wroga. Można go określić terminem Cyniczny Manipulator. Postać tą dostrzegł najpierw w osobach swoich wykładowców, członków elity KC, którzy dużo mówili, ale mało robili, czerpiąc z władzy osobiste korzyści. Postanowił, że celem jego życia będzie przeciwstawienie się temu zjawisku. Jak pisze: „już wtedy myślałem, że się temu przeciwstawię za wszelką cenę, taki ma być cel mego życia”. Koncepcja wroga z czasem uległa rozwinięciu, również w warstwie metafizycznej, manipulatorzy stali się też sługami szatana etc.

III. Wówczas, w połowie lat 60. nastąpił trzeci moment kluczowy w życiu Kundaliniego: Wprowadzenie w tradycję Bo Yin Ra. Sam opisuje to następująco: „Wreszcie zdarzyła się sytuacja nieomal parapsychiczna. Wprowadził się na sąsiednie podwórko człowiek – wybitny mistyk, jeszcze wtedy nie wiedziałem że największy na globie, który ku memu zdumieniu zaakceptował mój ateizm. I użyłem całej znanej mi wówczas erystyki by obalać jego argumenty mistyczne. On jednak wybił mi z głowy Lenina z resztą tej hołoty, przekonując że dialektyka Marksa z jej wspaniałymi zasadami nie obsługuje własnego systemu”.

IV. Czwarty moment przełomowy miał miejsce 7 lipca 1977, kiedy w rezultacie praktyk jogicznych pobudzających energię kundalini aż do „przebicia sklepienia czaszki”, osiągnął oświecenie. Miał po nim powiedzieć „Boże, ja tak prosiłem Cię o pomoc, a to Ty potrzebujesz mojej pomocy”. Poczuł wówczas, że uzyskał uprawnienie do wykonania swej misji i zaczął nauczać. Wkrótce potem opuścił swoją żonę i syna i ruszył w wędrówkę po Polsce szukając uczniów, ale także konfrontując się z różnym autorytetami z dziedziny ezoteryki. Nie udaje mu się jednak wówczas stworzyć żadnej trwałej grupy.

Zaczyna się okres „HISTORYCZNY”, w którego rekonstrukcji oparłem się już na relacjach uczestników i świadków.

Pierwszym publicznym wystąpieniem, na ślad którego natrafiłem była konferencja różdżkarzy w 1978 roku w Poznaniu. Wówczas kazał się nazywać „czterdzieści cztery”, podawał się za okultystę, przemawiał (raczej poza regularnymi obradami) i usiłował pozyskać ludzi do swego planu.

Kundalini bierze następnie udział w obozie szkoleniowym w 82 roku, na którym uzyskuje uprawnienia instruktora jogi. Na obozie tym uzyskał swój pseudonim „Kundalini”.

Na początku lat 80. Kundalini zaczął bywać też na hipisowskich zlotach w Częstochowie i w Przemyślu. Na imprezach tych zetknął się z poszukującą młodzieżą, która stanowiła łatwy łup dla rodzących się wówczas gangów narkotycznych (kompociarzy). Wpada na pomysł zbudowania „antymonaru”, własnego ośrodka leczącego narkomanów. Kilkanaście osób ponoć wyciągnął z nałogu, jednak całe przedsięwzięcie wkrótce się kończy z nie do końca jasnych powodów.

W okresie między zlotami występował jako nauczyciel jogi wygłaszając wykłady m.in. na AWF w Poznaniu.

W tym okresie (83-84) przyłączają się do niego pierwsi uczniowie i uczennice, którzy będą stanowić później rdzeń jego wspólnoty. Byli to z jednej strony studenci czy uczniowie, zainteresowani rozwojem duchowym, z drugiej zaś młodzież zagubiona: narkomani, członkowie kontrkultury. W najbliższych latach wykrystalizowało się z tej grupy grono blisko 10 najwierniejszych palatynów.

W połowie lat 80. struktura wspólnoty rozrasta się zarówno geograficznie, jak i hierarchicznie: uczniowie pozyskują własnych uczniów i stopniowo przekazują im wiedzę, którą sami pozyskali od swego mistrza.

W owym czasie grupa Kundaliniego współtworzyła szersze środowisko kultury alternatywnej „Mandragora”.

Jednocześnie „walczyła z sektami”, zakłócając na różne sposoby spotkania z liderami nowych ruchów religijnych, mistrzami sufi, buddyjskimi lamami, ale także imprezy z szeroko rozumianego New Age’u. Na początku lat 90. zaprzestała jednak takiej działalności.

Uczniowie Kundaliniego angażują się z kolei w ruch ekologiczny. Propagowali zdrowe żywienie, kulturę fizyczną, zwalczali gorliwie wszystkie używki. Upowszechniali kulturę fizyczną wśród osób starszych a później też integrację osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem.

Jednocześnie, zmiana systemu polityczno-gospodarczego umożliwiła grupie otwarcie się na nowe sfery działalności. Zapoczątkowano pewne przedsięwzięcia biznesowe, ale także edukacyjne, przez pewien czas współprowadzili prywatną szkołę podstawową oraz jedną z prywatnych wyższych uczelni, gdzie wielu członków wspólnoty znalazło zatrudnienie. Inni znaleźli zatrudnienie w instytucjach państwowych czy biznesowych, przy okazji czego zdobywały też środki na działalność wspólnoty. A jako, że działania te mieściły się w ramach potocznie pojmowanego interesu społecznego nie zwracały niczyjej uwagi.

Połowa lat 90 to szczytowy okres rozwoju liczebnego grupy.

Mniej więcej jednak od 95 roku zaczyna się dość intensywny odpływ członków, przekraczający skalą normalną cyrkulację. Przede wszystkim odeszła połowa uczniów pierwszej generacji najlepiej wyszkolonych i często sprawujących kontrolę nad własnymi strukturami uczniów, odszedł zbliżony procent uczniów drugiej generacji (z różnych podstruktur) i niemal wszyscy z niższych szczebli. Jednocześnie, od pewnego czasu grupa ta zaprzestała (z nielicznymi wyjątkami) rekrutacji nowych członków. Źródłami tego kryzysu zamierzam się zająć w końcowej części referatu.2005-12-13 11:31:55

ŹRÓDŁA IDEOLOGII KUNDALINIEGO

Ideologia grupy Kundaliniego nie jest zamkniętym i skodyfikowanym systemem, udało mi się jednak ustalić, że jej podstawy opierają się na trzech najważniejszych filarach.

Pierwszy to Bo Yin Ra, którego książki były czytane zwłaszcza przez bardziej zaawansowanych uczniów. Z książek tych Kundalini zaczerpnął przede wszystkim najbardziej metafizyczne elementy swego światopoglądu, poglądy na temat istoty człowieka, Boga, „Białej Loży” i tym podobne. Doktryna Bo Yin Ra, zresztą zreinterpretowana w znacznym stopniu, stanowiła jednak to, co Herbert Spencer nazywał „religią nominalną” czyli taką, którą się wyznaje, ale która posiada niewielki wpływ na życie codzienne wyznawców. Widać to zwłaszcza jeśli chodzi o takie kluczowe socjologicznie elementy doktryny jak ogólny stosunek do świata, relacja mistrz-uczeń czy kobieta-mężczyzna. W książkach Bo Yin Ra nie znajdujemy uzasadnienia dla takich fundamentalnych rysów wspólnoty Kundaliniego jak mesjanizm, hierarchiczność czy patriarchalizm, a są to rysy określające w znacznie większym stopniu życie codzienne jej członków niż przekonania o strukturze zaświatów. Co również istotne, Bo Yin Ra nie uznaje nagłego oświecenia, z którego osiągnięcia Kundalini czerpał swój autorytet. Źródeł religii praktykowanej trzeba szukać gdzie indziej.

Drugim filarem, podobnie jak poprzedni, przekazanym Kundaliniemu przez owego sąsiada-mistyka, którego nazywał swoim mistrzem, jest tradycja eleuzyjska. O powiązaniu z Eleusis wspomina wprawdzie tylko jedno źródło (świadczy to, że Kundalini się z tym nie obnosił) ale trop ten tłumaczy część osobliwości ideologii Kundaliniego: jego mesjanizm z utożsamieniem się z Mickiewiczowskim „44” włącznie, prospołeczne nastawienie, ukierunkowanie na przekształcenie narodu, jego czynne zainteresowanie jogą, niezmiernie silny nacisk na walkę z używkami, wielki szacunek dla Platona, jako wtajemniczonego, zainteresowania ekologią.

Choć wychowany w tradycji eleuzyjskiej, nie mógł bezpośrednio przejąć pomysłów organizacyjnych Lutosławskiego, które w latach osiemdziesiątych były już mocno anachroniczne, poza tym ani w tradycji Bo Yin Ra, ani w Eleusis nie znajdywał adekwatnego dla siebie samego wzorca roli społecznej mistrza, wzorców procesu formacji, które by go satysfakcjonowały w kontekście potrzeb misji, jakiej się podjął.

Wtedy właśnie, najprawdopodobniej zetknął się z postacią Gurdżijewa, a później też szerzej z sufizmem. To w oparciu o te przykłady ukształtował się jego sposób bycia, a przede wszystkim były one punktem wyjście w wypracowywaniu własnych metod pracy nad uczniami.

Podsumowując religioznawcze źródła kundalinizmu, możemy powiedzieć że są to: teologia i życiowa mądrość Bo Yin Ra, pro-społeczne nastawienie mesjanistyczne Elsów, ubrane w szaty zakonu sufickiego. Wszystko to Kundalini poddał autorskiej reinterpretacji czerpiąc z autorytetu swego oświecenia, dodając jednocześnie swą misję walki z wszechogarniającą manipulacją.