2. Idealizm
Drugim warunkiem jest określona struktura motywacji jednostki – z przewagą motywacji ukierunkowanych na sferę idealną, nad tymi ukierunkowanymi na sferę realną, co określa się często jako „idealizm” ludzi wstępujących do nowych religii.
3. Inteligencja duchowa
Spośród idealistów największe szanse są ci, którzy posiadają silne ukierunkowanie na religię, na co Emmons zaproponował termin inteligencji duchowej. Chodzi o zdolność do myślenia o sobie czy o świecie w najbardziej ogólnych kategoriach, w perspektywie absolutnych punktów odniesienia.
4. Schizma i/lub herezja
Idealista o rozwiniętej inteligencji duchowej zwykle jednak zostaje członkiem konwencjonalnej organizacji religijnej, wstępuje do seminarium, zostaje zakonnikiem, zakonnicą lub mnichem. Aby mogła zajść możliwość konwersji do alternatywnej grupy religijnej zerwaniu powinna ulec również ta ostatnia więź z konwencjonalnym społeczeństwem. Zerwanie to może nastąpić na jednym z dwóch, albo obu wyżej wyróżnionych poziomach.
Na poziomie struktury motywacji może mieć miejsce nieadekwatność między konwencjonalną instytucją religijną a potrzebami religijnymi jednostki. Zakładam istnienie (przynajmniej) trzech różnych potrzeb religijnych: są to potrzeba eksplikacji religijnych, potrzeba więzi religijnych oraz potrzeba udziału w religijnej mocy. Poszczególne religie zaspakajają te potrzeby w różnym stopniu.
Nieadekwatność między potrzebami religijnymi danej jednostki a systemem religijnym, do którego przynależy prowadzi ją do „herezji”, jak tradycyjnie określa się oderwanie od systemu na poziomie wierzeń.
Gdy natomiast zerwana zostanie więź społeczna z członkami konwencjonalnej organizacji religijnej ma miejsce jednostkowa „schizma”. Jednostka taka będzie nadal otwarta na religie o zbliżonej strukturze funkcji religijnych (najczęściej tej samej tradycji), wyrażanych jednak w ramach innych organizacji. Postawę taką wyrażają zdania „Jezus – tak, Kościół – nie”, poszukiwania „autentycznych chrześcijan” i zarzuty kierowane w stosunku do religii dominującej o skostnienie, hipokryzję, rozmijanie się postępowania i nauczania etc.